พระมหาธรรมราชา คือ พระมหากษัตริย์แห่งอาณาจักรสุโขทัยลำดับที่ 6 ในราชวงศ์พระร่วง ครองราชย์ระหว่างปี พ.ศ. 1890-1911
พระราชประวัติ
พระมหาธรรมราชา มีพระนามเดิมว่า พญาลิไท พระราชโอรสของ พญาเลอไทย และพระราชนัดดาของ พ่อขุนรามคำแหงมหาราช พระองค์ทรงครองเมืองศรีสัชนาลัยในตำแหน่งอุปราช เมื่อพ.ศ. 1882 ต่อมาได้เสวยราชย์ครองกรุงสุโขทัยเมื่อ พ.ศ. 1890 สมเด็จพระมหาธรรมราชา เป็นพระมหากษัตริย์ที่ทรงสร้างคุณูปการให้กับอาณาจักรสุโขทัยมากมาย พระองค์ทรงเป็นพระมหากษัตริย์ที่ทรงปรีชาสามารถและทรงพระปรีชาสามารถในด้านวรรณกรรมและศิลปกรรม พระองค์ทรงเป็นผู้นำพาอาณาจักรสุโขทัยให้เจริญรุ่งเรืองถึงขีดสุด
พระราชกรณียกิจ
พระยาลิไท ทรงเป็น พระมหากษัตริย์ ที่ทรงปรีชาสามารถและทรงพระปรีชาสามารถในด้านวรรณกรรมและศิลปกรรม พระองค์ทรงโปรดเกล้าฯ ให้แต่งวรรณคดีสำคัญ ๆ หลายเรื่อง เช่น กาพย์เห่เรือ กาพย์ห่อโคลงกลอน และไตรภูมิพระร่วง นอกจากนี้ พระองค์ยังทรงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างวัดต่าง ๆ มากมาย เช่น วัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร วัดมหาธาตุ จังหวัดสุโขทัย และวัดศรีชุม
ด้านวรรณกรรม พระมหาธรรมราชาทรงเป็นกวีเอกของไทยพระองค์หนึ่ง พระองค์ทรงแต่งวรรณคดีสำคัญ ๆ หลายเรื่อง เช่น
- กาพย์เห่เรือ : วรรณคดีประเภทกาพย์ห่อโคลงกลอน กล่าวถึงการเสด็จพระราชดำเนินทางชลมารคของพระมหาธรรมราชา
- กาพย์ห่อโคลงกลอน : วรรณคดีประเภทกาพย์ห่อโคลงกลอน กล่าวถึงเรื่องราวต่าง ๆ ของอาณาจักรสุโขทัย
- ไตรภูมิพระร่วง : วรรณคดีประเภทมหากาพย์ กล่าวถึงจักรวาลและโลกมนุษย์
ด้านศิลปกรรม พระมหาธรรมราชาทรงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างวัดต่าง ๆ มากมาย เช่น วัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร วัดมหาธาตุ จังหวัดสุโขทัย และวัดศรีชุม สถาปัตยกรรมของวัดเหล่านี้มีลักษณะที่งดงามและวิจิตรบรรจง
ด้านสังคม พระมหาธรรมราชาทรงเป็นพระมหากษัตริย์ที่ทรงปกครองราษฎรด้วยความยุติธรรม พระองค์ทรงจัดระเบียบการปกครองอาณาจักรสุโขทัยให้มีความเป็นระบบระเบียบมากขึ้น นอกจากนี้ พระองค์ยังทรงส่งเสริมการศึกษาและวัฒนธรรมของอาณาจักรสุโขทัย
ด้านศาสนา พระมหาธรรมราชาทรงเลื่อมใสในพระพุทธศาสนา พระองค์ทรงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างวัดวาอารามมากมาย และทรงส่งเสริมให้ราษฎรเข้าศึกษาพระพุทธศาสนา
เหตุการณ์สำคัญในรัชสมัย
รัชสมัยของพระมหาธรรมราชามีเหตุการณ์สำคัญ ๆ ดังนี้
พ.ศ. 1891 พระมหาธรรมราชาทรงปราบพญาไสลือไท กษัตริย์แห่งอาณาจักรสุโขทัยพระองค์ก่อน
พ.ศ. 1896 พระมหาธรรมราชาทรงจัดระเบียบการปกครองอาณาจักรสุโขทัย
พ.ศ. 1911 พระมหาธรรมราชาเสด็จสวรรคต
พระราชานุสาวรีย์
ในปัจจุบันมีการสร้างพระราชานุสาวรีย์ของ สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช ไว้หลายแห่ง เช่น ที่วัดมหาธาตุ จังหวัดสุโขทัย และที่มหาวิทยาลัยรามคำแหง
บทสรุป
พระมหาธรรมราชาเป็นพระมหากษัตริย์ที่ทรงสร้างคุณูปการให้กับอาณาจักรสุโขทัยมากมาย พระองค์ทรงเป็นพระมหากษัตริย์ที่ทรงปรีชาสามารถและทรงพระปรีชาสามารถในด้านวรรณกรรมและศิลปกรรม พระองค์ทรงเป็นผู้นำพาอาณาจักรสุโขทัยให้เจริญรุ่งเรืองถึงขีดสุด
ข้อมูลเพิ่มเติม : https://th.wikipedia.org/wiki/สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช