สมเด็จพระนเรศวรมหาราช

สมเด็จพระนเรศวรมหาราช หรือ พระองค์ดำ เป็นพระมหากษัตริย์ไทยที่ทรงกอบกู้เอกราชจากพม่าในการเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 1 พระองค์เป็นพระราชโอรสในสมเด็จพระมหาธรรมราชาและพระวิสุทธิกษัตรีย์ เสด็จพระราชสมภพเมื่อวันที่ 20 เมษายน พ.ศ. 2098 ณ พระราชวังจันทน์ เมืองพิษณุโลก

ประวัติพระนเรศวร

เมื่อยังทรงพระเยาว์ พระนเรศวร ได้อาศัยอยู่ที่กรุงหงสาวดีที่มีพระเจ้าบุเรงนอง เป็นกษัตริย์ของประเทศพม่า เพื่อใช้เป็นตัวประกัน พระองค์ถูกกักตัวไว้เป็นเวลานาน 9 ปี ครั้นพระชันษาได้ 16 ปี พระราชบิดาจึงขอตัวกลับมาและส่งให้ไปเป็นมหาอุปราชเมืองพิษณุโลก

ต่อมาใน พ.ศ. 2127 พระเจ้าบุเรงนองได้ยกทัพมาตีกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2 สมเด็จพระนเรศวร ได้ทรงนำทัพเข้าตีกองทัพพม่าที่หนองสาหร่ายและ พระนเรศวร ยุทธหัตถีจน จนได้รับชัยชนะ เป็นการ ประกาศอิสรภาพ ของไทยจากพม่าอย่างเป็นทางการ

ในรัชสมัยของพระองค์ พระองค์ทรงทำสงครามกับพม่าหลายครั้ง ทั้งในดินแดนไทยและพม่า พระองค์ทรงได้รับชัยชนะอย่างงดงามหลายครั้ง เป็นการสร้างความเข้มแข็งให้กับอาณาจักรอยุธยาเป็นอย่างมาก

นอกจากด้านการสงครามแล้ว สมเด็จพระนเรศวรมหาราช ยังทรงให้ความสำคัญกับการปกครองและการพัฒนาประเทศ พระองค์ทรงวางรากฐานการบริหารราชการแผ่นดินให้มีความเป็นระบบและมีประสิทธิภาพ พระองค์ยังทรงส่งเสริมการศึกษาและศิลปวัฒนธรรมให้เจริญรุ่งเรือง พระนเรศวรมหาราช เสด็จสวรรคตเมื่อวันที่ 25 เมษายน พ.ศ. 2148 รวมพระชนมพรรษาได้ 50 พรรษา

ตำนานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช

สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงเป็นพระราชโอรสในสมเด็จพระมหาธรรมราชาและพระวิสุทธิกษัตรีย์ พระราชธิดาในสมเด็จพระมหาจักรพรรดิและพระสุริโยทัย พระองค์มีพระเชษฐภคินีคือพระสุพรรณกัลยาและพระอนุชาคือสมเด็จพระเอกาทศรถ (พระองค์ขาว)

เมื่อยังทรงพระเยาว์ พระองค์ถูกนำตัวไปยังกรุงหงสาวดีโดยพระเจ้าบุเรงนอง กษัตริย์พม่า เพื่อใช้เป็นตัวประกัน พระองค์ถูกกักตัวไว้เป็นเวลานาน 9 ปี ครั้นพระชันษาได้ 16 ปี พระราชบิดาจึงขอตัวกลับมาและส่งให้ไปเป็นมหาอุปราชเมืองพิษณุโลก

การกอบกู้เอกราชจากพม่า

ใน พ.ศ. 2127 พระเจ้าบุเรงนองได้ยกทัพมาตีกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2 พระองค์ดำได้ทรงนำทัพเข้าตีกองทัพพม่าที่หนองสาหร่ายจนได้รับชัยชนะ เป็นการประกาศอิสรภาพของไทยจากพม่าอย่างเป็นทางการ

การขยายอาณาเขต

ในรัชสมัยของพระองค์ พระองค์ทรงทำสงครามกับพม่าหลายครั้ง ทั้งในดินแดนไทยและพม่า พระองค์ทรงได้รับชัยชนะอย่างงดงามหลายครั้ง เป็นการสร้างความเข้มแข็งให้กับอาณาจักรอยุธยาเป็นอย่างมาก

พระองค์ทรงขยายอาณาเขตของอาณาจักรอยุธยาออกไปอย่างกว้างขวาง โดยทรงตีได้เมืองเชียงกราน เมืองเชียงแสน เมืองเชียงใหม่ และเมืองทวาย พระองค์ยังทรงตีได้เมืองพุกามซึ่งเป็นเมืองหลวงของอาณาจักรพม่าอีกด้วย

การปฏิรูประบบราชการแผ่นดิน

พระองค์ทรงวางรากฐานการบริหารราชการแผ่นดินให้มีความเป็นระบบและมีประสิทธิภาพ โดยทรงแบ่งราชการออกเป็นฝ่ายทหารและฝ่ายพลเรือนอย่างชัดเจน พระองค์ยังทรงจัดตั้งระบบการปกครองส่วนท้องถิ่นขึ้น เพื่อสร้างความเข้มแข็งให้กับอาณาจักร

การส่งเสริมการศึกษาและศิลปวัฒนธรรม

พระองค์ทรงส่งเสริมการศึกษาและศิลปวัฒนธรรมให้เจริญรุ่งเรือง โดยทรงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างวัดและสำนักสงฆ์ขึ้นมากมาย พระองค์ยังทรงสนับสนุนการประดิษฐ์คิดค้นและส่งเสริมศิลปะและวรรณกรรม

พระราชกรณียกิจที่สำคัญ

พระราชกรณียกิจที่สำคัญของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ได้แก่

• การกอบกู้เอกราชจากพม่าในการเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 1
• การปราบกบฏพระยาตากสิน
• การขยายอาณาเขตของอาณาจักรอยุธยา
• การปฏิรูประบบราชการแผ่นดิน
• การส่งเสริมการศึกษาและศิลปวัฒนธรรม

การสิ้นพระชนม์

พระองค์เสด็จสวรรคตเมื่อวันที่ 25 เมษายน พ.ศ. 2148 รวมพระชนมพรรษาได้ 50 พรรษา

ความสำคัญ

สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงเป็นพระมหากษัตริย์ไทยที่ยิ่งใหญ่และเป็นที่เคารพนับถือของชาวไทยมาจนถึงปัจจุบัน พระองค์ทรงเป็นวีรบุรุษของชาติที่กอบกู้เอกราชของไทยจากพม่า และทรงวางรากฐานให้อาณาจักรอยุธยาเจริญรุ่งเรืองสืบมา

ประวัติศาสตร์ไทยน่าสนใจ : พ่อขุนรามคำแหง
อ้างอิง : https://th.wikipedia.org/wiki/พระนเรศวรมหาราช